Yabancılar Nereden Yerleşim Yeri Belgesi Alırlar?

Türkiye’de ikamet eden yabancılar için yerleşim yeri belgesi (ikametgâh belgesi) almak, ikamet izni başvuruları, banka işlemleri, okul kayıtları gibi birçok resmi işlemde zorunlu hale gelmiştir. 2025 yılı itibarıyla, Göç İdaresi ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün (NVİ) son düzenlemeleri doğrultusunda, e-Devlet üzerinden alınan yerleşim yeri belgesi birçok işlem için yeterli hale gelmiştir.

Bu rehberde, aşağıdaki soruların yanıtlarını bulabilirsiniz:

• Yerleşim yeri belgesi nasıl alınır?
• Gerekli belgeler nelerdir?
• Başvuru süreçleri nelerdir? gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

1. Yerleşim Yeri Belgesi Nedir ve Neden Gereklidir?

Yerleşim yeri belgesi, bir kişinin resmi adresini gösteren belgedir. Yabancı uyruklular için bu belge, Türkiye’deki ikamet adresini doğrulamak amacıyla istenir. Başlıca kullanım alanları şunlardır:

• İkamet izni başvurusu ve uzatma işlemleri
• Banka hesabı açma işlemleri
• Vergi kimlik numarası alma işlemleri
• Evlilik ve tapu işlemleri
• Çocukların okul kaydı ve sağlık hizmetleri başvuruları

Özellikle ikamet izni uzatma başvurularında, yerleşim yeri belgesi zorunlu hale getirilmiştir. Göç İdaresi’nin en son düzenlemelerine göre, kira kontratı tek başına yeterli olmamakta ve adresin resmi sistemde kayıtlı olduğunu gösteren bir belge sunulması gerekmektedir.

2. Yabancılar Yerleşim Yeri Belgesini Nereden Alabilir?

Yabancıların Türkiye’de yerleşim yeri belgesi alabileceği üç ana yöntem bulunmaktadır:

a) e-Devlet Üzerinden Başvuru (Tercih Edilen Yöntem)

2025 yılı itibarıyla, e-Devlet Kapısı üzerinden yerleşim yeri belgesi almak mümkündür. e-Devlet’ten belge almak için şu adımları takip edebilirsiniz:

1. e-Devlet Kapısı’na giriş yapın.
2. “Yerleşim Yeri ve Diğer Adres Belgesi Sorgulama” hizmetini aratın.
3. Kimlik doğrulamasını tamamladıktan sonra belgeyi görüntüleyin ve indirin.
4. İlgili kuruma sunmak üzere çıktısını alın.

Önemli Not: e-Devlet hizmetlerini kullanabilmek için yabancılar, yabancı kimlik numarası (99 ile başlayan T.C. numarası) ve e-Devlet şifresi edinmelidir. Şifre, PTT şubelerinden alınabilir.

b) Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüklerinden Başvuru

Adres kayıt işlemlerini henüz yapmamış veya e-Devlet erişimi olmayan yabancılar, bağlı bulundukları ilçe nüfus müdürlüğüne başvurarak belgeyi alabilirler. Randevu almak için:

• ALO 199 Çağrı Merkezi veya https://randevu.nvi.gov.tr/ adresinden randevu oluşturabilirsiniz.

Gerekli Belgeler:

• Pasaport veya kimlik belgesi
• İkamet izni kartı (varsa)
• Noter onaylı kira sözleşmesi veya tapu belgesi
• Son aya ait fatura (elektrik, su, doğalgaz vb.)

c) Göç İdaresi Üzerinden Başvuru

Eğer adres kaydınız henüz yapılmadıysa ve ikamet izni başvurusu sırasında adres bildirimi yapmanız gerekiyorsa, ilgili İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekecektir. Burada adres kaydı yapıldıktan sonra sistemde görünmesi için NVİ’ye iletilmesi sağlanır.

Dikkat: İlk defa ikamet izni alacak yabancılar için yerleşim yeri belgesi yerine noter onaylı kira kontratı veya tapu belgesi de kabul edilebilir. Ancak uzatma başvurularında yalnızca NVİ’den veya e-Devlet’ten alınan belgeler geçerlidir.

3. Adres Kaydı Yapılması Zorunlu mu?

Evet. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu gereği, yabancılar ikamet izni verildiği tarihten itibaren 20 gün içinde adres kaydı yaptırmak zorundadır.

Adres kaydı yaptırılmaması durumunda:

• İkamet izni uzatma başvurusu reddedilebilir.
• Bankacılık ve sağlık hizmetlerinden yararlanılamaz.
• Çocukların okul kaydı gerçekleştirilemez.

4. Yabancıların Adres Kaydı Kısıtlamaları (Kapalı Bölgeler)

Bazı ilçeler ve mahalleler, yabancı adres kaydına kapatılmıştır. Göç İdaresi’nin en son duyurusuna göre, İstanbul, Ankara, İzmir ve diğer büyük şehirlerde 800’ü aşkın mahalle adres kaydına kapalıdır.

Kısıtlamalara tabi bölgelerde adres kaydı yapılamaz. Ancak aşağıdaki istisnalar geçerlidir:

• Türk vatandaşı ile evli yabancılar kapalı bölgelerde eşlerinin yanına kayıt yaptırabilir.
• Öğrenci ve çalışma izni olan yabancılar, belirli koşullarda adres kaydı yapabilir.
• 400.000 USD ve üzeri taşınmaz alanlar, kapalı bölgelerde adres gösterebilir.

Güncel liste için Göç İdaresi Başkanlığı’nın resmi web sitesini kontrol edebilirsiniz.

5. Sık Sorulan Sorular (SSS)

e-Devlet’ten alınan yerleşim yeri belgesi geçerli midir?

Evet, tüm resmi işlemlerde geçerlidir.

Adres kaydını değiştirmek için ne yapmalıyım?

Yeni taşındığınız adresi 20 gün içinde NVİ’ye bildirmelisiniz.

Kapalı bölgede oturuyorum, adres kaydımı nasıl yapabilirim?

Eğer istisna kapsamındaysanız (ör. Türk vatandaşı ile evliyseniz) kayıt yaptırabilirsiniz.

2025 itibarıyla yabancılar için yerleşim yeri belgesi alımı e-Devlet üzerinden hızla yapılabilmekte, bu işlem genellikle birkaç dakika içinde tamamlanır., ancak bazı durumlarda nüfus müdürlüğüne veya Göç İdaresi’ne başvuru gerekmektedir. Adres kaydı yapılması, hem yasal zorunluluk hem de günlük işlemler için kritik öneme sahiptir.

Unutmayın! Yasal sürelere uymamak, ilerleyen süreçte oturum izni sorunlarına yol açabilir. Resmî duyurular için Göç İdaresi ve NVİ web sitelerini düzenli olarak takip etmenizi öneririz.