Türkiye’de Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri

Türkiye’de yabancıların çalışma izni değerlendirme kriterleri ve 2024 asgari ücret uygulamaları hakkında detaylı bilgi. İşveren ve yabancı çalışanlar için önemli yasal düzenlemeler ve dikkat edilmesi gereken hususlar.

Türkiye’de yabancıların çalışma izni başvuruları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından değerlendirilirken belli kriterlere göre yapılır. Bu kriterler hem işyerinin hem de çalışacak yabancının durumuna göre değişiklik gösterebilir.

Türkiye yabancıların çalışma izinleri konusunda belirli yasal düzenlemeler ve kriterler çerçevesinde hareket etmektedir. 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu’nun geçici maddeleri ve ilgili yönetmelikler uyarınca, yabancıların çalışma izni talepleri belirli kriterlere göre değerlendirilmektedir. Çalışma izni başvurularında dikkate alınan değerlendirme kriterleri ve 2024 yılı asgari ücret uygulamaları ele alınacaktır.

Çalışma İzni Değerlendirme Kriterleri

1. Türk Vatandaşı İstihdamı Şartı

• Beş Türk Vatandaşı İstihdamı: Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş T.C. vatandaşı istihdam edilmelidir.
• Şirket Ortağı Yabancılar: Yabancı, şirket ortağı ise bu beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için geçerlidir.
• Birden Fazla Yabancı İstihdamı: Aynı işyerinde birden fazla yabancı çalıştırılacaksa, her bir yabancı için ek beş T.C. vatandaşı istihdamı gereklidir.

2. İşyerinin Finansal Kriterleri

• Sermaye Şartı: İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL olması.
• Brüt Satışlar: Brüt satışlarının en az 800.000 TL olması.
• İhracat Tutarı: Son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması.

3. Kriter Uygulanmayacak Durumlar

• Dernek ve Vakıflar: Bu kurumlarda çalışacak yabancılar için 2. madde uygulanmaz.
• Yabancı Devlet Havayolları ve Eğitim Sektörü: Bu alanlarda ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancılar için 1. ve 2. maddeler uygulanmaz.

4. Şirket Ortağı Yabancıların Sermaye Payı

• Sermaye Payı Şartı: İzin isteyen şirket ortağı yabancının, en az %20 sermaye payına ve bu payın en az 40.000 TL değerinde olması zorunludur.

5. Yabancıya Ödenecek Asgari Ücret Seviyeleri

Yabancı çalışanın görev ve yetkinliğine uygun olarak belirlenen asgari ücret katları:

• Üst Düzey Yöneticiler ve Pilotlar: Asgari ücretin 6,5 katı.
• Birim veya Şube Müdürleri, Mühendisler ve Mimarlar: Asgari ücretin 4 katı.
• Uzmanlık ve Ustalık Gerektiren İşler, Öğretmenler: Asgari ücretin 3 katı.
• Ev Hizmetleri: En az asgari ücret.
• Diğer Meslekler: Asgari ücretin 1,5 katı.
• Turizm-Animasyon Sektörü (Akrobat, Masör, Masöz, SPA Terapisti): Asgari ücretin 2 katı.

6. Masör, Masöz ve SPA Terapisti Çalışma İzni Talepleri

Bu pozisyonlar için çalışma izni talepleri, belirli kriterleri karşılayan işletmelerde değerlendirilir:

• Kültür ve Turizm Bakanlığı Belgeli En Az Üç Yıldızlı Oteller ve Tatil Köyleri.
• Resmi Makamlardan Faaliyet İzni Bulunan Termal Oteller.
• Hamam, Sauna, SPA Kompleksi Bulunduran Belgeli Turizm İşletmeleriyle Anlaşmalı Tesisler.
• En Az 20 Türk Vatandaşı Çalıştıran Resmi İzinli Spor Merkezleri.

7. Eğlence ve Turizm Sektöründeki İstisnalar

• Uzmanlık Gerektiren İşler: Eğlence sektöründe ve turizm-animasyon organizasyon firmalarında istihdam edilecek yabancılar için, en az 10 T.C. vatandaşı çalıştırılması halinde, her bir yabancı için ek beş T.C. vatandaşı istihdam şartı uygulanmaz.

8. Uluslararası Sözleşmeler ve Kamu İhaleleri

• Kriter Muafiyeti: Türkiye’nin taraf olduğu ikili veya çok taraflı sözleşmeler kapsamında veya kamu kurumlarıyla yapılan sözleşme ve ihalelerde çalışacak yabancılar için 1. ve 2. maddeler uygulanmaz.

9. İleri Teknoloji ve Uzmanlık Gerektiren Durumlar

• Kriter Esnekliği: İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzman bulunmadığında, Genel Müdürlük onayı ile 1. ve 2. maddeler uygulanmayabilir.

10. Doğrudan Yabancı Yatırımlar

• Kilit Personel Dışı Yabancılar: Özellik arz eden doğrudan yabancı yatırımlarda, kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için 1. madde, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.

Kriter Uygulanmayacak Yabancılar

Aşağıda belirtilen yabancılar, çalışma izni almak zorunda olmakla birlikte, değerlendirme kriterlerine tabi değillerdir. Bu durumlarını T.C. resmi makamlarından alacakları belgelerle kanıtlamaları gerekmektedir:

• Türk Vatandaşlığı Bağı Olanlar: Anne, baba veya çocuğu Türk vatandaşı olan yabancılar.
• Evlilik Yoluyla Bağlılık: En az üç yıl süreyle Türk vatandaşı ile evli olan yabancılar.
• Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Vatandaşları.
• Türk ve Akraba Toplulukları Kapsamındakiler.
• İnsani Mülahazalarla İkamet İzni Almış Yabancılar.
• İnsan Ticareti Mağdurları.
• Vatansız Statüsündeki Yabancılar.

2024 Yılı Asgari Ücret Uygulamaları

01.01.2024 – 31.12.2024 Tarihleri Arasında Uygulanacak Aylık Asgari Ücret Katları (Brüt/TL):

Asgari Ücret Katsayısı	Brüt Ücret (TL)
Asgari Ücret	20.002,50
1,5 Kat Asgari Ücret	30.003,75
2 Kat Asgari Ücret	40.005,00
3 Kat Asgari Ücret	60.007,50
4 Kat Asgari Ücret	80.010,00
6,5 Kat Asgari Ücret	130.016,25

Türkiye’ de yabancıların çalışma izni alabilmeleri için belirlenen kriterlere uygunluk göstermeleri esastır. İşverenlerin ve yabancı çalışanların bu yasal düzenlemeleri dikkate alarak hareket etmeleri, izin süreçlerinin sorunsuz ilerlemesini sağlar. Özellikle istihdam şartları finansal kriterler ve asgari ücret uygulamalarına dikkat edilmelidir. Belirli durumlarda sağlanan istisnalar ve muafiyetler ise ilgili resmi belgelerle kanıtlanmalıdır.

 

Türkiye’de yabancı işgücünün düzenlenmesi ve kontrol altında tutulması için belirlenmiştir. Ancak uygulamada ve yasal değişikliklerle bu kriterlerde esneklik veya değişiklikler olabilir.